बांगलादेशात आरक्षणाविरोधात विद्यार्थ्यांच्या आंदोलनाने आता हिंसक रूप धारण केले आहे. आंदोलकांनी अनेक ठिकाणी जाळपोळ करून सार्वजनिक मालमत्तेचे नुकसान केले. प्रचंड तोडफोड झाली. आंदोलकांची पोलिसांशी अनेकदा झटापट झाली. या हिंसाचारात आतापर्यंत 135 जणांचा मृत्यू झाला आहे. डझनभर लोक जखमी झाले आहेत. परिस्थिती अशी बनली की देशात कर्फ्यू लावावा लागला आहे. एवढेच नाही तर आंदोलकांना पाहताच गोळ्या घालण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
हिंसाचाराच्या पार्श्वभूमीवर बांगलादेशच्या सर्वोच्च न्यायालयाने आज मोठा निर्णय दिला आहे. न्यायालयाने स्वातंत्र्यसैनिकांच्या मुलांसाठी 30 टक्के आरक्षणाचा कोटा कमी करून 5 टक्के केला आणि सर्वसामान्यांसाठी 93 टक्के आरक्षण ठेवण्याचा निर्णय घेतला आहे. 1971 साली बांगलादेश स्वतंत्र झाला आणि त्याच वेळी तेथे 80 टक्के कोटा प्रणाली लागू करण्यात आली. यामध्ये स्वातंत्र्यसैनिकांच्या पाल्यांना 30 टक्के, मागासलेल्या जिल्ह्यांसाठी 40 टक्के आणि महिलांसाठी 10 टक्के आरक्षण देण्यात आले आहे. उर्वरित 20 टक्के सर्वसाधारण विद्यार्थ्यांसाठी ठेवण्यात आले होते. परंतु 1976 आणि 1985 च्या आंदोलनानंतर मागास जिल्ह्यांचे आरक्षण सामान्य विद्यार्थ्यांच्या कोट्याच्या 45 टक्के करण्यात आले. आता स्वातंत्र्यसैनिकांच्या मुलांना ३० टक्के आरक्षण देण्याच्या विरोधात विद्यार्थी आंदोलन करत होते. या आंदोलनाचे हिंसक आंदोलनात रूपांतर झाले. आता सर्वोच्च न्यायालयाने विद्यार्थ्यांना नक्कीच दिलासा दिला आहे.
बांगलादेशात सुरू असलेल्या आंदोलनांमुळे परिस्थिती सतत बिघडत चालली आहे. विद्यार्थ्यांच्या आंदोलनादरम्यान बांगलादेशातून चेंगरबंधा सीमेवरून ४०० विद्यार्थी भारतात दाखल झाले. रविवारी सकाळी भारतात दाखल झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांनी सुटकेचा नि:श्वास सोडला. सकाळपासूनच पोलीस प्रशासनाने चेंगरबांध चेकपोस्टवर विद्यार्थ्यांना विविध भागात बसने पाठवण्याची व्यवस्था केली आहे.
चेंगरबांध ब्लॉक प्राथमिक आरोग्य केंद्रात बीएमओएच डॉ. अंबुजकुमार ठाकूर यांच्या नेतृत्वाखाली वैद्यकीय पथक विद्यार्थ्यांची आरोग्य तपासणी करत आहे. वास्तविक बांगलादेशात आरक्षण आंदोलनामुळे गोंधळ सुरू आहे. या पार्श्वभूमीवर संचारबंदी लागू करण्यात आली आहे. इंटरनेट-दूरसंचार संपर्क यंत्रणा ठप्प आहे. पुढील आदेश येईपर्यंत महाविद्यालये आणि विद्यापीठे बंद ठेवण्यात आली आहेत. वसतिगृहेही रिकामी करण्याचे आदेश सरकारने दिले आहेत. अशा भीषण परिस्थितीत विद्यार्थी बांगलादेश-भारत सीमेवरून भारतात प्रवेश करत आहेत.
