नवी दिल्ली : माजी उपराष्ट्रपती आणि राज्यसभेचे अध्यक्ष एम व्यंकय्या नायडू यांच्यासह दिवंगत सामाजिक कार्यकर्ते आणि सुलभ इंटरनॅशनलचे संस्थापक बिंदेश्वर पाठक यांच्यासह इतर चार प्राप्तकर्त्यांना देशातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या सर्वोच्च नागरी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. पद्मश्री पुरस्कार आज म्हणजेच प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला जाहीर केले जाणार आहेत.
लोकप्रिय भारतीय अभिनेत्री वैजयंतीमाला बाली, अभिनेता, चित्रपट निर्माता आणि माजी राजकारणी कोनिडेला चिरंजीवी आणि शास्त्रीय भरत नाट्यम नृत्यांगना पद्मा सुब्रह्मण्यम यांनाही गुरुवारी पद्मविभूषणने सन्मानित करण्यात आले.
बॉलीवूड अभिनेता मिथुन चक्रवर्ती, भारतीय पॉप आणि पार्श्वगायक उषा उथुप, सर्वोच्च न्यायालयाचे माजी न्यायमूर्ती एम फाथिमा बीवी (मरणोत्तर), आणि हृदयरोग विभागातील सल्लागार अश्विन बालचंद मेहता यांचा समावेश 17 प्राप्तकर्त्यांमध्ये आहे ज्यांना पद्मश्री तिसरा सर्वोच्च सन्मान देण्यात आला आहे.
तसेच खलील अहमद, बद्रप्पन एम, कालुराम बामनिया, रेझवाना चौधरी बन्या, नसीम बानो, आणि रामलाल बरेथ हे पद्मश्री, चौथ्या सर्वोच्च सन्मानाने सन्मानित झालेल्या 110 प्राप्तकर्त्यांपैकी आहेत.
या वर्षी पद्म पुरस्कार विजेत्यांच्या यादीत 132 नावे आहेत, ज्यात दोन जोडी प्रकरणांचा समावेश आहे (एका जोडीच्या बाबतीत, पुरस्कार एक म्हणून मोजला जातो), खाली दिलेल्या यादीनुसार. या यादीत पाच पद्मविभूषण, 17 पद्मभूषण आणि 110 पद्मश्री पुरस्कारांचा समावेश आहे. पुरस्कार विजेत्यांपैकी 30 महिला आहेत आणि या यादीमध्ये परदेशी अनिवासी भारतीय (NRI), भारतीय वंशाची व्यक्ती (PIO), भारताचे परदेशी नागरिकत्व (OCI) आणि नऊ मरणोत्तर पुरस्कारप्राप्त या श्रेणीतील 8 व्यक्तींचाही समावेश आहे.
1954 मध्ये स्थापन करण्यात आलेले पद्म पुरस्कार हे भारतातील सर्वोच्च नागरी सन्मानांपैकी एक आहेत आणि दरवर्षी प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला जाहीर केले जातात. पद्मविभूषण (अपवादात्मक आणि विशिष्ट सेवेसाठी), पद्मभूषण (उच्च ऑर्डरची विशिष्ट सेवा), आणि पद्मश्री (विशिष्ट सेवा) या तीन श्रेणींमध्ये पुरस्कार दिले जातात. सार्वजनिक सेवेचा एक घटक ज्यामध्ये गुंतलेला आहे अशा क्रियाकलापांच्या किंवा विषयांच्या सर्व क्षेत्रातील कामगिरी ओळखण्याचा हा पुरस्कार आहे.
दरवर्षी पंतप्रधानांनी स्थापन केलेल्या पद्म पुरस्कार समितीने केलेल्या शिफारशींवर पद्म पुरस्कार प्रदान केले जातात. पद्म पुरस्कार समितीचे अध्यक्ष कॅबिनेट सचिव असतात आणि त्यात गृह सचिव, राष्ट्रपतींचे सचिव आणि चार ते सहा प्रतिष्ठित व्यक्ती सदस्य म्हणून असतात. समितीच्या शिफारशी पंतप्रधान आणि राष्ट्रपती यांच्याकडे मंजुरीसाठी सादर केल्या जातात.
गेल्या वर्षी, सरकारने 106 पद्म पुरस्कारांची घोषणा केली, ज्यात तीन जोडीचा समावेश होता. त्यानंतर या यादीत सहा पद्मविभूषण, नऊ पद्मभूषण आणि 91 पद्मश्री पुरस्कारांचा समावेश होता. पुरस्कार विजेत्यांपैकी 19 महिला होत्या आणि या यादीमध्ये परदेशींच्या श्रेणीतील दोन व्यक्तींचाही समावेश आहे NRI, PIO, OCI आणि सात मरणोत्तर पुरस्कार विजेते होते.
