राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी आज दोन माजी पंतप्रधान चौधरी चरण सिंग आणि पीव्ही नरसिंह राव यांच्यासह चार प्रतिष्ठित व्यक्तींना भारतरत्न प्रदान केले. बिहारचे माजी मुख्यमंत्री कर्पूरी ठाकूर आणि कृषीशास्त्रज्ञ एमएस स्वामीनाथन यांनाही देशातील मरणोत्तर सर्वोच्च नागरी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. हा सोहळा आज दिल्लीमधील राष्ट्रपती भवनमध्ये पार पडला.
केंद्र सरकारने यंदा भारतरत्नसाठी पाच नावांची घोषणा केली असून त्यात भाजप नेते लालकृष्ण अडवाणी यांचाही समावेश आहे.
सूत्रांनी सांगितले की, राष्ट्रपती मुर्मू ह्या भाजपचे ज्येष्ठ नेते लालकृष्ण अडवाणी यांच्या निवासस्थानी भेट देतील आणि त्यांना हा प्रतिष्ठित पुरस्कार प्रदान करतील. भाजपचे दिग्गज नेते अडवाणी यांच्या प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे हा निर्णय घेण्यात आल्याचे त्यांनी सांगितले.
माजी पंतप्रधान चरण सिंह यांचा पुरस्कार त्यांचे नातू आणि राष्ट्रीय लोकदलाचे अध्यक्ष जयंत सिंग यांनी स्वीकारलाआणि पीव्ही नरसिंह राव यांचा पुरस्कार त्यांचे पुत्र पीव्ही प्रभाकर राव यांनी स्वीकारला.
एमएस स्वामिनाथन यांची मुलगी नित्या राव हिने हा पुरस्कार तिच्या वडिलांसाठी आणि कर्पूरी ठाकूरचा पुरस्कार त्यांचा मुलगा राम नाथ ठाकूर याने स्वीकारला.
यावेळी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, गृहमंत्री अमित शहा, भाजपचे राष्ट्रीय अध्यक्ष जेपी नड्डा, काँग्रेस नेते आणि अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खर्गे आदी नेते उपस्थित होते.
28 जून 1921 रोजी तेलंगणातील करीमनगर येथे जन्मलेले, एक शेतकरी आणि वकील म्हणून, नरसिंह राव यांनी राजकारणात प्रवेश केला आणि काही महत्त्वाची खाती सांभाळली. ते कायदा आणि माहिती मंत्री होते. ते 1971-73 पर्यंत आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री आणि 1975-76 पर्यंत अखिल भारतीय काँग्रेस कमिटीचे सरचिटणीस होते.तसेच नरसिंह राव हे देशाचे 9 वे पंतप्रधान होते
वनस्पती अनुवंशशास्त्रज्ञ म्हणून प्रशिक्षित असलेल्या स्वामिनाथन यांनी भारताच्या कृषी क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण योगदानामुळे भारतातील हरित क्रांतीचे जनक म्हटले जाते.भारताच्या कृषी पुनर्जागरणात त्यांचे कार्य महत्त्वपूर्ण ठरले आहे.
सध्याच्या पाकिस्तानातील कराची येथे ८ नोव्हेंबर १९२७ रोजी जन्मलेले लालकृष्ण अडवाणी यांनी १९८० मध्येपक्षाच्या स्थापनेपासून आतापर्यंत प्रदीर्घ काळ भारतीय जनता पक्षाचे अध्यक्ष म्हणून काम केले आहे. सुमारे तीन दशकांच्या संसदीय कारकिर्दीला पूर्णविराम देताना ते पहिले गृहमंत्री तसेच अटलबिहारी वाजपेयी (1999-2004) यांच्या मंत्रिमंडळात उपपंतप्रधान म्हणून कार्यरत होते.
कर्पूरी ठाकूर यांचा जन्म 1924 मध्ये समाजातील मागासलेल्या, समाजामध्ये झाला. ते एक उल्लेखनीय नेते होते ज्यांचा राजकीय प्रवास समाजातील उपेक्षित घटकांप्रती असलेल्या त्यांच्या अतूट बांधिलकीमुळे चिन्हांकित होता. त्यांनी बिहारचे मुख्यमंत्री म्हणून काम केले आणि सामाजिक भेदभाव आणि असमानता विरुद्धच्या संघर्षात ते प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते.
चौधरी चरणसिंग यांचा जन्म 1902 मध्ये उत्तर प्रदेशातील मेरठ जिल्ह्यातील नूरपूर येथे एका मध्यमवर्गीय शेतकरी कुटुंबात झाला. 1929 मध्ये ते मेरठला गेले आणि नंतर काँग्रेसमध्ये दाखल झाले. ते 1937 मध्ये छपरौली येथून पहिल्यांदा यूपी विधानसभेवर निवडून आले आणि 1946, 1952, 1962 आणि 1967 मध्ये त्यांनी मतदारसंघाचे प्रतिनिधित्व केले. 1946 मध्ये पंडित गोविंद बल्लभ पंत यांच्या सरकारमध्ये ते संसदीय सचिव झाले आणि महसूल, वैद्यकीय आणि सार्वजनिक अशा विविध खात्यांमध्ये त्यांनी काम केले.चरणसिंग हे भारताचे पाचवे पंतप्रधान होते. ते उत्तर प्रदेशचे 5 वे मुख्यमंत्री देखील होते. त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य शेतकऱ्यांच्या हक्कासाठी आणि कल्याणासाठी समर्पित केले होते.
2024 मधील या 5 सेलिब्रेटींसह आतापर्यंत हा सर्वोच्च नागरी सन्मान 53 जणांना मिळाला आहे.
