Independence Day 2024 : स्वातंत्र्य दिन हा भारताचा एक महत्त्वाचा राष्ट्रीय सण आहे, जो दरवर्षी 15 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. या दिवशी भारताला ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळाले. स्वातंत्र्यदिन हा भारतासाठी अभिमानाचे आणि एकतेचे प्रतीक आहे. हा दिवस आपल्याला आपल्या स्वातंत्र्यसैनिकांच्या बलिदानाची आठवण करून देतो. आज आपण या खास दिवशी स्वातंत्र्य दिनाशी संबंधित काही रंजक गोष्टी जाणून घेणार आहोत, ज्या प्रत्येक भारतीयांना माहिती असल्या पाहिजेत.
दरवर्षी जेव्हा आपण स्वातंत्र्यदिन साजरा करतो तेव्हा ही माहिती आपल्याला आदर्श नागरिक बनण्यास मदत करते. यामध्ये राष्ट्रध्वज, राष्ट्रगीत, ध्वजारोहण यासह अनेक महत्त्वाची माहिती आहे, ही माहिती जाणून घेतल्याने तुम्हाला भारत देश आणखी जवळ वाटेल. चला तर मग…
पहिली चळवळ
शतकानुशतके इंग्रजांनी भारतावर राज्य केले, परंतु जेव्हा इंग्रजांची दडपशाही वाढू लागली तेव्हा देशातील विविध ठिकाणी आंदोलने सुरू झाली. ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या विरोधात आणि स्वातंत्र्याची मागणी करणारा पहिला आणि सर्वात मोठा निषेध म्हणजे 1857 ची क्रांती. या क्रांतीची आग देशभर पसरली आणि देशभर आंदोलने सुरू झाली.
पहिले ध्वजारोहण
15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी लाल किल्ल्यावर प्रथमच ध्वजारोहण केले. तेव्हापासून दरवर्षी ही परंपरा चालू आहे आणि प्रत्येक पंतप्रधान या दिवशी लाल किल्ल्यावर ध्वज फडकावतात आणि राष्ट्राला संबोधित करतात.
तिरंग्याचा निर्माण
भारतीय राष्ट्रध्वजाची रचना पिंगली व्यंकय्या यांनी तयार केली होती. मूळ रचना 1921 मध्ये महात्मा गांधींना सादर करण्यात आली होती आणि सध्याचा तिरंगा 22 जुलै 1947 रोजी भारताच्या संविधान सभेने स्वीकारला होता.
राष्ट्रीय ध्वज संबंधित मनोरंजक घटक
भारतीय राष्ट्रध्वजात समाविष्ट केलेला भगवा रंग धैर्याचे प्रतीक आहे. पांढरा रंग सत्य आणि शांतीचे प्रतीक आहे. हिरवा रंग सुपीकता, वाढ आणि जमिनीच्या शुद्धतेचे प्रतीक आहे. तसेच यामध्ये असलेल्या अशोक चक्राला २४ रेषा आहेत.
राष्ट्रगीत
स्वातंत्र्यदिनी ‘जन गण मन’ हे राष्ट्रगीत म्हणून गायले जाते. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या कलकत्ता (आता कोलकाता) अधिवेशनात 1911 मध्ये ते पहिल्यांदा गायले गेले. रवींद्रनाथ टागोर हे राष्ट्रगीताचे निर्माते आहेत.
राष्ट्रगीत नियम
राष्ट्रगीत गायले आणि वाजवले जात असताना एखाद्याने नेहमी लक्ष दिले पाहिजे. तसेच राष्ट्रगीत संपेपर्यंत स्तब्ध थांबले पाहिजे.
राष्ट्रीय चिन्ह
भारताचे राष्ट्रीय चिन्ह, अशोक स्तंभाचा सिंह, 26 जानेवारी 1950 रोजी स्वातंत्र्यानंतर स्वीकारण्यात आला. हे चिन्ह सारनाथच्या अशोक स्तंभावरून घेतले आहे.
स्वातंत्र्य सैनिकांच्या स्मृती
स्वातंत्र्य दिनानिमित्त देशभरातील स्वातंत्र्यसैनिकांना श्रद्धांजली वाहिली जाते. हा दिवस महात्मा गांधी, भगतसिंग, सुभाषचंद्र बोस, सरदार वल्लभभाई पटेल आणि असंख्य स्वातंत्र्यसैनिकांच्या बलिदानाचे स्मरण करण्याचा दिवस मानला जातो.
राष्ट्रीय सुट्टी
स्वातंत्र्य दिन हा भारतातील राष्ट्रीय सुट्टीचा दिवस आहे. या दिवशी सर्व सरकारी कार्यालये, शाळा आणि बहुतांश खाजगी संस्था बंद राहतात. आणि देशात ठिकठिकाणी आयोजित केलेल्या कार्यक्रमात लोक सहभागी होतात.
